BAHAGIAN SATU
KEKELIRUAN EJAAN
Berikut disenaraikan beberapa keleliruan ejaan yang sering timbul di kalangan pengguna bahasa Melayu:
1
agung dan agong
Dalam bahasa Melayu, mengikut hukum keselarasan vokal, vokal `a’ akan berpasangan dengan vokal `u’ (a-u). Oleh itu, kata ini sepatutnya dieja `agung’, contohnya mesyuarat agung, seniman agung, pemimpin agung dan perhimpunan agung, tetapi ada kekecualian hanya untuk Yang di-Pertuan Agong yang menggunakan vokal `o’ untuk kata agong
2
perabot dan laporan,
atau
perabot dan lapuran
Ejaan yang tepat ialah perabot dan laporan, kerana kata tersebut ialah kata pinjaman daripada bahasa Indonesia. Oleh sebab itu, ejaannya tidak mengikut keselarasan vokal bahasa Melayu, iaitu `a-u’.
3
pamir atau pamer
Ejaan yang tepat ialah pamer kerana kata tersebut ialah pinjaman daripada bahasa Indonesia.
4
istirehat atau istirahat
Ejaan yang tepat ialah istirahat. Kata tersebut ialah kata serapan daripada bahasa Arab. Istirahat – rehat. Waktu istirahat ialah pukul 1.00 tengah hari.
5
Ramadhan atau
Ramadan
Ejaan yang tepat ialah Ramadan, iaitu kata yang berasal daripada bahasa Arab.
Ramadan – Bulan kesembilan dalam tahun Hijrah, bulan puasa.
6
dailog atau dialog
Ejaan yang tepat ialah dialog, iaitu kata serapan daripada bahasa Inggeris (dialogue). Cara penyebutannya adalah dengan mengikut bunyi huruf bahasa Melayu.
7
dairi dan diari
Kata diari ialah serapan daripada bahasa Inggeris (diary). Apabila diserap ke dalam bahasa Melayu, huruf akhir `y’ ditukar menjadi `i’. Bunyi sebutan perkataan tersebut juga mengikut bunyi huruf bahasa Melayu.
8
sessi atau sesi,
dan missi atau misi
Sesi dan misi ialah ejaan yang tepat dalam bahasa Melayu kerana tergolong dalam kata serapan daripada bahasa Inggeris, iaitu session dan mission. Apabila diserap ke dalam bahasa Melayu, satu `s’ digugurkan dan suku kata akhir `sion’ diubah menjadi `si’ bagi kedua-dua kata tersebut.
9
bumiputera atau
bumiputra
Kata yang tepat untuk makna peribumi atau anak negeri ialah bumiputera. Kata bumiputra pada kata nama Bank Bumiputra Commerce ialah contoh penggunaan ejaan yang salah. Walau bagaimanapun, ejaan nama bank tersebut tidak boleh diubah kerana telah berdaftar secara sah.
10
bandarraya atau
bandar raya
Dalam bahasa Melayu, kata bandar dan raya boleh berdiri sendiri dan masing-masing mempunyai makna. Jadi, ejaan yang tepat ialah bandar raya.
Bandar raya – Bandar yang besar lagi penting, yang biasanya mempunyai penduduk seramai sejuta orang atau lebih.
Kata nama Dewan Bandaraya Kuala Lumpur ialah contoh penggunaan ejaan yang salah tetapi telah terdaftar secara sah. Kesalahan sebegini seharusnya dihindarkan kerana akan menimbulkan kekeliruan pada pengguna bahasa.
11
tengah hari, juruukur,
atau juru ukur
Kata juru bermakna orang yang mempunyai keahlian dalam sesuatu perkara atau ahli. Oleh sebab kata juru tidak boleh berdiri sendiri, kata tersebut dieja bercantum dengan kata yang mengikutinya. Jadi ejaan yang tepat ialah juruukur. Contoh-contoh lain, jurumasak, jurusolek, juruaudit dan juruelektrik.
12
tengah hari atau
tengah hari
Kata tersebut berasal daripada dua kata, iaitu tengah dan hari. Jadi, ejaan yang tepat ialah tengah hari kerana kedua-dua kata tersebut boleh berdiri sendiri. Contoh-contoh lain, tengah malam, tengah hujan, dan tengah padang.
13
memastikan atau
mempastikan
Dalam bahasa Melayu, kata dasar tertentu yang diawali dengan huruf k, p, t, dan s, akan berubah apabila mendapat apitan meN-…-kan kecuali untuk kata pinjaman. Jadi, kata dasar pasti, akan menerbitkan kata memastikan. Contoh-contoh lain, mengurniakan, memeningkan, menunjukkan dan menyembunyikan.
14
mengkagumkan
atau mengagumkan
Kata tersebut berasal daripada kata dasar kagum dan menerima apitan meN-…-kan. Dalam bahasa Melayu, kata dasar yang diawali dengan huruf `k’, akan berubah apabila menerima apitan meN-…-kan. Jadi, ejaan yang tepat ialah mengagumkan. Contoh-contoh lain, mengayakan, mengemaskan dan mengendalikan.
15
perlantikan atau
pelantikan
Kata yang menerangkan “perihal melantik” ialah pelantikan. Dalam bahasa Melayu, kata-kata yang berimbuhan meN-…-kan, akan berpasangan dengan kata berimbuhan peN-…-an. Contoh-contoh lain, peletakan (meletakkan), pelucutan (melucutkan), dan penerbitan (menerbitkan).
Kata yang menerima imbuhan ber-pula, akan berpasangan dengan kata berimbuhan peR-…-an. Contohnya, permainan (bermain), perlepasan (berlepas), dan permasalahan (bermasalah).
KEKELIRUAN EJAAN
Berikut disenaraikan beberapa keleliruan ejaan yang sering timbul di kalangan pengguna bahasa Melayu:
1
agung dan agong
Dalam bahasa Melayu, mengikut hukum keselarasan vokal, vokal `a’ akan berpasangan dengan vokal `u’ (a-u). Oleh itu, kata ini sepatutnya dieja `agung’, contohnya mesyuarat agung, seniman agung, pemimpin agung dan perhimpunan agung, tetapi ada kekecualian hanya untuk Yang di-Pertuan Agong yang menggunakan vokal `o’ untuk kata agong
2
perabot dan laporan,
atau
perabot dan lapuran
Ejaan yang tepat ialah perabot dan laporan, kerana kata tersebut ialah kata pinjaman daripada bahasa Indonesia. Oleh sebab itu, ejaannya tidak mengikut keselarasan vokal bahasa Melayu, iaitu `a-u’.
3
pamir atau pamer
Ejaan yang tepat ialah pamer kerana kata tersebut ialah pinjaman daripada bahasa Indonesia.
4
istirehat atau istirahat
Ejaan yang tepat ialah istirahat. Kata tersebut ialah kata serapan daripada bahasa Arab. Istirahat – rehat. Waktu istirahat ialah pukul 1.00 tengah hari.
5
Ramadhan atau
Ramadan
Ejaan yang tepat ialah Ramadan, iaitu kata yang berasal daripada bahasa Arab.
Ramadan – Bulan kesembilan dalam tahun Hijrah, bulan puasa.
6
dailog atau dialog
Ejaan yang tepat ialah dialog, iaitu kata serapan daripada bahasa Inggeris (dialogue). Cara penyebutannya adalah dengan mengikut bunyi huruf bahasa Melayu.
7
dairi dan diari
Kata diari ialah serapan daripada bahasa Inggeris (diary). Apabila diserap ke dalam bahasa Melayu, huruf akhir `y’ ditukar menjadi `i’. Bunyi sebutan perkataan tersebut juga mengikut bunyi huruf bahasa Melayu.
8
sessi atau sesi,
dan missi atau misi
Sesi dan misi ialah ejaan yang tepat dalam bahasa Melayu kerana tergolong dalam kata serapan daripada bahasa Inggeris, iaitu session dan mission. Apabila diserap ke dalam bahasa Melayu, satu `s’ digugurkan dan suku kata akhir `sion’ diubah menjadi `si’ bagi kedua-dua kata tersebut.
9
bumiputera atau
bumiputra
Kata yang tepat untuk makna peribumi atau anak negeri ialah bumiputera. Kata bumiputra pada kata nama Bank Bumiputra Commerce ialah contoh penggunaan ejaan yang salah. Walau bagaimanapun, ejaan nama bank tersebut tidak boleh diubah kerana telah berdaftar secara sah.
10
bandarraya atau
bandar raya
Dalam bahasa Melayu, kata bandar dan raya boleh berdiri sendiri dan masing-masing mempunyai makna. Jadi, ejaan yang tepat ialah bandar raya.
Bandar raya – Bandar yang besar lagi penting, yang biasanya mempunyai penduduk seramai sejuta orang atau lebih.
Kata nama Dewan Bandaraya Kuala Lumpur ialah contoh penggunaan ejaan yang salah tetapi telah terdaftar secara sah. Kesalahan sebegini seharusnya dihindarkan kerana akan menimbulkan kekeliruan pada pengguna bahasa.
11
tengah hari, juruukur,
atau juru ukur
Kata juru bermakna orang yang mempunyai keahlian dalam sesuatu perkara atau ahli. Oleh sebab kata juru tidak boleh berdiri sendiri, kata tersebut dieja bercantum dengan kata yang mengikutinya. Jadi ejaan yang tepat ialah juruukur. Contoh-contoh lain, jurumasak, jurusolek, juruaudit dan juruelektrik.
12
tengah hari atau
tengah hari
Kata tersebut berasal daripada dua kata, iaitu tengah dan hari. Jadi, ejaan yang tepat ialah tengah hari kerana kedua-dua kata tersebut boleh berdiri sendiri. Contoh-contoh lain, tengah malam, tengah hujan, dan tengah padang.
13
memastikan atau
mempastikan
Dalam bahasa Melayu, kata dasar tertentu yang diawali dengan huruf k, p, t, dan s, akan berubah apabila mendapat apitan meN-…-kan kecuali untuk kata pinjaman. Jadi, kata dasar pasti, akan menerbitkan kata memastikan. Contoh-contoh lain, mengurniakan, memeningkan, menunjukkan dan menyembunyikan.
14
mengkagumkan
atau mengagumkan
Kata tersebut berasal daripada kata dasar kagum dan menerima apitan meN-…-kan. Dalam bahasa Melayu, kata dasar yang diawali dengan huruf `k’, akan berubah apabila menerima apitan meN-…-kan. Jadi, ejaan yang tepat ialah mengagumkan. Contoh-contoh lain, mengayakan, mengemaskan dan mengendalikan.
15
perlantikan atau
pelantikan
Kata yang menerangkan “perihal melantik” ialah pelantikan. Dalam bahasa Melayu, kata-kata yang berimbuhan meN-…-kan, akan berpasangan dengan kata berimbuhan peN-…-an. Contoh-contoh lain, peletakan (meletakkan), pelucutan (melucutkan), dan penerbitan (menerbitkan).
Kata yang menerima imbuhan ber-pula, akan berpasangan dengan kata berimbuhan peR-…-an. Contohnya, permainan (bermain), perlepasan (berlepas), dan permasalahan (bermasalah).
No comments:
Post a Comment